สร้างโดยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ทรงสร้างเป็นวัดในพระพุทธศาสนา เพื่อถวายแด่พระราชมารดา “ ชัยราชจพามณี “ ของพระองค์ ใน พ.ศ. 1729 รูปแบบทางสถาปัตยกรรมเป็นปราสาทขอม มีหมู่ปรางค์สร้างด้วยหิน แต่ไม่มีลักษณะเป็นศาสนสถานบนฐานเป็นชั้นหรือเป็นภูเขาจำลอง เพื่อประดิษฐานศิวลึงค์ตามคติฮินดู แต่เป็นพุทพสถานพื้นราบธรรมดา มีโบสถ์ วิหาร หอพระไตรปิฏก เพื่อประโยชน์สำหรับการศึกษาค้นคว้าพุทธคำสอน สำหรับพุทะศาสนิกชนจะเข้ามาทำบุญ ส่วนคำว่า ตาพรหม นั้น น่าจะมาจากชื่อของผู้เฝ้าปราสาท ในช่วงที่คณะสำรวจ ชาวฝรั่งเศสเข้ามาถึงตัวปราสาทนี้ จุดเด่นสำคัญของปราสาทตาพรหม คือรากไม้ของต้นสะปง(ไทยเรียกสมพงษ์) ซึ่งขึ้นครอบคลุมปราสาททั่วบริเวณ บางต้นมีอายุถึง 300 ปี จนได้รับการคัดเลือกเป็น ฉากสำคัญของภาพยนตร์เรื่อง Tumb Raider นอกจากนี้แล้ว ยังมีภาพสลักรูป เสต๊กโกซอร์ส ซึ่งเป็นไดโนเสาร์ชนิดหนึ่งภายในปราสาทตาพรหมอีกด้วย